Guðað á austurgluggann

Austurglugginn

Sag­an um aust­ur­glugg­ann er að bóndi á Fljóts­dals­héraði lenti í því að rúða í Willys-jepp­an­um hans brotnaði. Hann hringdi því til að panta nýja rúðu. „Hvaða rúðu vant­ar í jepp­ann?“ spyr af­greiðslumaður­inn. Karl­inn gjó­ar aug­un­um út um glugg­ann á jepp­ann, sem stóð á hlaðinu, og svaraði: „Það er aust­ur­glugg­inn, gesk­ur.“ Síðan hef­ur aust­ur­glugg­inn átt stað í huga Héraðsbúa og viku­blað er m.a. gefið út með því nafni.

Sam­göng­ur

Kveikj­an að þess­um grein­ar­stúf er áhuga­verð skrif eft­ir Gísla Sig­ur­geirs­son í Morg­un­blaðinu 12. apríl sl. þar sem hann horf­ir inn um nefnd­an aust­ur­glugga og grein­ir utan frá vanda­mál Aust­ur­lands.

„En ég gerði mér snemma grein fyr­ir því, þegar ég var að gera frétt­ir og þætti um mann­líf eystra, að mestu óvin­ir Aust­f­irðinga eru þær syst­ur; Ill­girni, Öfund og Róg­bera. Þær hafa um ára­bil magnað upp mikið sund­ur­lyndi meðal Aust­f­irðinga.“ [1]

Í raun þarf ekki að segja meira um vanda­mál Aust­ur­lands og hér er ekki ætl­un­in að heim­færa nöfn systr­anna á neinn sér­stak­an enda flók­in úr­vinnsla. Hins veg­ar hafa marg­ir sveit­ar­stjórn­ar­menn held­ur knappa sýn á hvað kem­ur Aust­ur­landi best. Þeirra verk­efni ætti að vera að koma með til­lög­ur um hvað bet­ur má fara t.d. í vega- og jarðganga­gerð. Nokkr­ir yf­ir­menn Vega­gerðar­inn­ar á Aust­ur­landi hafa verið upp­tekn­ari í hreppapóli­tík en í fag­legri veg­ferð. Þeirra sýn ætti frek­ar að hverf­ast um lausn­ir sem kæmu heild­inni best. Þar hef­ur nokkuð skort á fag­legt mat um hvað er fram­kvæm­an­legt, hvað það kost­ar og hvernig sam­göng­ur tengja Aust­ur­land bet­ur sam­an. Þannig hef­ur stofn­un­in t.d. dregið lapp­irn­ar vegna sam­gangna inn­an Múlaþings.

Skort­ur á heild­ar­sýn þess­ara tveggja hópa skap­ar síðan hag­stæð skil­yrði fyr­ir fram­kvæmda­valdið að slá verk­efn­um á frest og verja fjár­mun­um þar sem meiri sátt rík­ir. Auðvitað ætti að hunsa slík­an hreppar­íg og fjár­magna knýj­andi verk eft­ir getu rík­iskass­ans hverju sinni. Sýn stjórn­valda hef­ur sjald­an verið lang­dræg en þef­skynið því næm­ara. Það kem­ur sér afar vel þegar þefa þarf uppi fjár­muni og koma þeim í lóg við að kosta gælu­verk­efni í land­námi Ing­ólfs. Oft hef­ur fram­koma rík­is­stjórna verið Aust­f­irðing­um óboðleg.

Hæl­bít­ar

Kveikj­an að þess­ari seinni hug­leiðingu er Dreka­svæðið. Þar liggja mikl­ir hags­mun­ir Íslands í land­grunn­inu og ekki síst eru hags­mun­ir Aust­ur­lands mikl­ir. Jan Mayen hef­ur lengst af verið ís­lensk. Norðmenn fengu illu heilli leyfi til að reka þar veður­stöð og litu á það sem fasta bú­setu. Á þeirri for­sendu sölsuðu þeir eyj­una und­ir sig án þess að ís­lensk stjórn­völd spyrntu hressi­lega við fót­um. Fróðlegt væri að fá upp­lýst hverj­ir voru ábyrg­ir fyr­ir því að af­henda Nor­egs­kon­ungi Jan Mayen og hvert verðið var. Fór hún á þrjá­tíu silf­ur­pen­inga?

Það er ekki síður dap­ur­legt að inn­lend­ir ein­stak­ling­ar úr öðrum sókn­um sjái sig knúna til að tala niður verk­efni sem þrátt fyr­ir allt geta komið Aust­ur­landi til góða. Nýj­asta dæmið var á öld­um ljósvak­ans þegar Arna Lára Jóns­dótt­ir, fv. bæj­ar­stjóri á Ísaf­irði, tjáði sig um málið á niðrandi hátt í garð Aust­f­irðinga.[2] Það kem­ur sann­ar­lega úr hörðustu átt og manni get­ur nú sárnað þótt maður gráti ekki.

[1] htt­ps://​www.mbl.is/​bla­did-pdf/​2025-04-12/​2025-04-12-all.pdf

[2] htt­ps://​www.vis­ir.is/​k/​6c1ed93c-df05-4d21-ac27-9633dc66403b-1744015135888

 

Allt meira í Ameríku?

Banda­ríski leik­ar­inn Jeremy Renner"missti tæp­lega sex lítra af blóði" segir í frétt mbl.is.  

Á Vísindavefnum má hinsvegar finna eftirfarandi.  "Í líkama fullorðins einstaklings eru um 5 lítrar af blóði."

Hefur þessi mismunur eitthvað með tolla Trumps að gera? Ja maður spyr sig.

 

Skrifar um daginn sem hann lést

Uppsprettan á Austurlandi en sóunin í Reykjavík

Nú stendur fyrir dyrum að Landsvirkjun byggi stórhýsi yfir stjórnstöðvar sínar í bæjarfélagi þar sem engin raforkuframleiðsla er á þeirra vegum.  Það þætti nokkuð galin forgangsröðun ef Landsbanki Íslands hefði valið að flytja höfuðstöðvar sínar í bæjarfélag og vera ekki með neina aðra starfsemi á staðnum.

Samkvæmt fréttum RÚV eru lóðirnar þrjár, sem Landsvirkjun er að helga sér við Bústaðaveg á um 1,3 milljarða króna og þá á eftir að byggja húsið.   Alltaf ber röksemdafærslan að sama brunni þegar fjármunir eru annarsvegar, ekkert er hægt að skilja eftir á upprunastað en milljörðum sóað í glæsihallir á dýrasta stað landsins.  Á Fljótsdalshéraði er um helmingur allrar orku Íslands framleidd og orkuna fær Landsvirkjun á spottprís.

Á sama tíma er verið að „gelda“ Austurland stjórnsýslulega séð og engin opinber stofnun verður þar starfandi.  Það rímar hins vegar ótrúlega illa við fögur fyrirheit stjórnvalda síðustu ára um að færa opinber störf á landsbyggðina.  Ekki það að nokkur hrökkvi við það lengur en fúslega skal viðurkennt að undan svíður.

Eitt verkefni er uppfyllt svikalaust af stjórnvöldum.  Það er að soga allt fjármagn úr fjórðungnum og síðan þarf að sækja með betlistaf í lífsnauðsynleg bjargráð.  Austfirðingar hafa mátt þola ítrekuð svikin loforð um flesta hluti, sem hefur átt að færa til betri vegar fyrir Austurland.  Þar toppaði formaður Framsóknarflokksins alla hina, þegar hann reið sperrtur um héruð, sem innviðarráðherra (samgönguráðherra) á Austurlandi veifandi gúmmítékka framan í alla og lofaði Axarvegi, endurbótum á Egilsstaðaflugvelli og Fjarðarheiðagöngum, svo fátt eitt sé nefnt. 

Þegar þrengt var að innviðar´rðherranum um efndir, vísaði hann snarlega á fjármálaráðherrann, en sá vildi ekki viðurkenna gúmmítékkann.  Engar breytingar urðu þó við að sami ráðherrann færi í stólaleikfimi við aðra ráðherra og lenti sjálfur í stól fjármálaráðherra.  Þá brast hinsvegar á æpandi aðgerðarleysi og öll loforð fuku út um gluggann.

Nú er hins vegar tækifæri að snúa málum Austurlands á betri veg, vinna eftir stefnu stjórnvalda, færa ríkisstofnun á landsbyggðina og reisa veglegar höfuðstöðvar Landsvirkjunar á Fljótsdalshéraði.  Þar er næg orka til að lýsa og hita upp slíkt stórhýsi, ódýrar lóðir eru í boði, góðar samgöngur, fínar tengingar við netkerfin og frábær staður veðurfarslega, þar sem starfsfólki mun líða vel og rúsínan í pylsuendanum, - það sparast miklir fjármunir.

Því er krafan að flytja höfuðstöðvar Landsvirkjunar á Fljótsdalshérað!

Landsvirkjun látin brúa gengismun

Synfóníuþjóðleiksútvarpið

Sameining er eina svarið við vandamálun í rekstri opinberra fyrirtækja.

Nú verður að bregðast hart við og sameina synfóníuna, þjóðleikhúsið og útvarpið.

Annað er víðáttu vitlaust!

RÚV tapar 188 milljónum og stjórnarmenn telja skuldir of miklar

Framleiðslan á Austurlandi en milljörðum eytt í Reykjavík

Nú er Landsvirkjun að fara að byggja yfir stjórnstöðvar sínar í bæjarfélagi, engin raforkuframleiðsla er á vegum fyrirtækisins.  Það hefði þótt nokkuð galið ef Landsbanki Íslands hefði valið að flytja höfuðstöðvar sínar á Gjögur, án þess að vera með útibú á staðnum.

Samkvæmt fréttum RÚV eru lóðirnar þrjár, sem Landsvirkjun er að helga sér við Bústaðaveg og voru seldar í einu lagi á um 1,3 milljarðar króna.   Á Fljótsdalshéraði er helmingur allrar orku framleidd, orka sem Landsvirkjun fær á spottprís. 

Á sama tíma er verið að „gelda“ Austurland stjórnsýslulega séð og engin opinber stofnun mun verða þar.  Það rímar hins vegar illa við fögur fyrirheit stjórnvalda um að færa opinber störf á landsbyggðina.  Ekki það að nokkur hrökkvi við, en fúslega viðurkennt að það er mjög fúlt.

Austfirðingar hafa mátt þola ítrekuð svikin loforð um flesta hluti, sem átt hefur að færa til betri vegar.  Þar toppaði formaður Framsóknarflokksins alla hina, þegar hann reið um héröð, sem innviðarráðherra (samgönguráðherra) á Austurlandi, veifandi gúmmítékka framaní alla og lofaði Axarvegi, endurbótum á Egilsstaðaflugvelli og Fjarðarheiðagöngum, svo fátt eitt sé nefnt.  Þegar þrengt var að honum um efndir, vísaði hann á fjármálaráðherra, sem vildi ekki viðurkenna gúmmítékkann.  Engar breytingar urðu þó við að sami ráðherrann fór í stólaleikfimi og hafnaði í stól sem fjármálaráðherra.

Nú er tækifæri að snúa málin Austurlandi í hag, vinna eftir stefnu stjórnvalda og byggja höfuðstöðvar Landsvirkjunar á Fljótsdalshéraði.  Þar er næg orka til að lýsa og hita upp stórhýsi, ódýrar lóðir, góðar samgöngur, tengingar við netkerfin, frábær staður veðurfarslega og mannauður, sem þar mun líða vel.

Flutningur höfuðstöðva Landsvirkjunar á Fljótsdalshérað er hér með lagður til!

 

Skuldlausar eilífðarvélar besti arfurinn

Hver treystir VinstriGrænum?

Spurningin hlýtur að bergmála um allt.

Svarið við þeirri spurningu er á öllum fréttamiðlum í byrjun desember 2024.

En síðan er rétt að velta eftirfanandi fyrir sér.

Hver er lesskilningur VinstriGrænna

Hver treystir VG?

Hvar eru fulltrúar flokksins á PISA-skalanum?
- í lesskilningi?
- í stærfræðikunnáttu?

VG eru heppnastir í heimi að það sé ekki til PISA mæling á heilbrigðri skynsemi (common sense).

Einari sé greinilega ekki treystandi

Var ekki einfaldara>>>

>>>að fella bara trén í Öskjuhlíðinni?

Segi bara svona.

Meirihlutinn er sprunginn

Hver er ábyrgur - flækjustig stjórnsýslunnar eða háskólarnir?

Flækjustig stjórnsýslunnar er athyglivert er varðar skipulag sérstaklega.  Fyrst er lagt upp með að eiga samtal við íbúa samfélagsins og búið til reglugerðafargan svo að ákvarðanir og verkferlar verði rekjanlegir.  Við þetta er síðan saumaður sérstakur sarpur til að „einfalda“ alla umgerðina. 

Þegar upp er staðið er lítið sem ekkert samráð haft við íbúa samfélagsins, flækjustig reglugerðanna eru í senn lítt skiljanlegar og íþyngjandi og listin um ábyrgðamenni þannig útfærður að nánast enginn ber ábyrgð, vegna þess að þar vísar hver á annan ef eitthvað fer úrskeiðis. 

Þá virðast málaferli vera eina leiðin þegar öll sund virðast lokuð.  Hér er „kerfið“ búið að sníða sér þannig stakk að allir fá eitthvað fyrir sinn snúð og almenningur látinn blæða.  Þetta er kallað heilbrigð og opin stjórnsýsla til verndar almenningi.

Bera háskólarnir enga ábyrgð? 

Hverjir eru að útskrifa sérfræðinga, sem eiga að hafa vit fyrir sauðsvörtum almúganum?  Arkitektar, verkfræðingar og byggingastjórar, svo dæmi sé tekið.  Sérstaka athygli vekur hve algengt er að hús standist ekki byggingareglugerðir og húsin eiga það til að leka, bæði þök og gluggar. 

Ekki er síður merkileg sú árátta að byggja háhýsi í þéttbýli og taka lítið sem ekkert tillit til skuggavarps, sem nágrannar slíkra bygginga þurfa þola. 

Lítill skilningur virðist vera á hæð sólar í hæstu stöðu á Íslandi, þétting byggðar er sérstök í landi þar sem landgæði eru næg.  Þetta eykur á vanlíðan íbúa að geta ekki nýtt útsýnis og sólarljóss á fullnægjandi hátt. 

Svo eru þeim til halds og trausts margskonar nefndir sveitarfélaga og sjálfsskipað sérfræðingastóð, sem virðist hafa fengið hlutverk samfélagsins til að hafa skoðun á öllu og það þó þeirra sé að engu getið í skipuritum eða landslögum. 

Það er greinilega mikið að í samskiptum almennings, æðri skóla og stjórnsýslunnar, sem verður að bæta.

Ekki ljóst hver kostnaður verður

Kosningaréttur, - hvers réttur er það?

Í nýafstöðnum kosningum var eitt af stóru málunum, týndu utankjörstaðaatkvæðin.

Annað mál var talið brýnt í að loknum kosningum, að tímabært væri að endurskoða kosningalögin, sérstaklega hvað varðaði vægi atkvæða milli Reykjavíkur og landsbyggðarinnar.  Þar þykir halla mjög á Reykjavíkurkjördæmin norður og suður.

Það hallar hins vegar mjög á landsbyggðina í mörgum málum.  Virðisaukaskatturinn leggst t.d. mun þyngra á minni sveitarfélög langt frá Reykjavík. VSK leggst á síðasta stig vöru og þjónustu og verur því krónulega séð hærri upphæð innheimt í sameiginlegan sjóð á stað eins og Raufarhöfn, þegar búið er að leggja pökkunar- og flutningskostnað á vöruna og VSK-urinn bætist ofaná allt. 

Þegar þarf að sækja læknis- og aðra þjónustu um langan veg til Reykjavíkur, er það kostnaðarsamt og lítill skilningur á annmörkum þess að hrúga öllu saman á einn stað, í nafni hagræðingar stærðarinnar  Af mörgum er það talið eðlileg „refsing“ fyrir þá, sem velja að búa langt frá allri þjónustu og verslun.

Það var talið mjög óeðlilegt að aðrir en Reykvíkangar tækju þátt í kosningunni um Reykjavíkurflugvöll á sínum tíma, þó hagsmunir landsbyggðarinnar væru margfaldir á við íbúa borgarinnar. 

Nú er verið að kjósa um laxeldi í Seyðisfirði og eru yfir fimm þúsund manns búið að mótmæla slíku verkefni en heildartala íbúa Seyðisfjarðar er um sjö hundruð, börn meðtalin.

Reykjavík er höfuðborg allra landsmanna.  Sameiginleg verkefni þjóðarinnar eru þar s.s. heilbrigðisþjónusta, stjórnsýsla ríkisins, æðri skólar, flest þjónustufyrirtækin stór og smá.  Þetta eru aðeins fá dæmi.

Samantektin í þessu hlýtur að kalla á umræðuna um hvort ekki sé eðlilegt að allir landsmenn séu kjörgengir við kosningar til borgarstjórnar Reykjavíkur, höfuðborgar allra landsmanna?

Hagsmunir landsbyggðarinnar eru ekki litlir, þegar tekið er tillit til þeirra fjármuna sem renna frá landsbyggðinni til Reykjavíkur.  

Er ekki eðlilegt að allir landsmenn eigi sama rétt til að hafa áhrif á stjórn höfuðborgar Íslands?

Tímabært að stoppa rafbílavælurnar.

Orkuskiptin eru í uppnámi vegna þvermóðsku VinstriGrænna, enda dottnir út af þingi m.a. að stuðla orkusvelti samhliða orkuskiptum. Galin fyrring og skortur á heilbrigðri hugsun.

Heyrst hefur, að sumstaðar þar sem eru hleðslustöðvar í boði, fari dísel rafstöðvar í gang baka til, þega álagið er mikið og of margir örbylgjuofnar á hjólum eru settir í samband.

Rétt er að stoppa allan innflutning á rafbílum þar til næg orka verður í boði til að hlaða rafbíla, svo ekki þurfi að keyra fiskvinnslu á innfluttri olíu eða skammta raforku til heimilsnota.

Allar nýjar vatnsaflsvirkjanir í uppnámi