Mismunandi túlkun lýðræðisins

Á dögunum fór fram kosning í herteknu héröðunum í Úkraínu.  Þar sem Ígor var í garði sínum að taka upp kartöflur, ruddust inn á hann fimm hermenn, gráir fyrir járnum og foringinn rétti Ígor lokað umslag. 

• „Þú átt að kjósa núna,“ sagði foringinn höstugur „og skrifa nafnið þitt til staðfestingar á umslagið“.

Ígor tók við umslaginu og penna úr hendi foringjans.  Ígor velti umslaginu fyrir sér, kafaði í buxnavasann, sótti kutann sinn og ætlaði að opna umslagið.

• „Hvern fjárann ertu að gera?“ frussaði foringinn út úr sér.
  
  
• „Ég ætlaði bara að sjá hvað ég væri að kjósa,“ stundi Ígor vandræðalega og mændi upp á foringjann.
  
  
• „Ertu vitlaus maður,“ rumdi í foringja hópsins „þetta er leynileg kosning.“

Raunasögur vindmyllureksturs á Ísland í 200 ár.

Vísir október 2005  
https://www.visir.is/g/2020115319d

Skiptar skoðanir eru um ágæti tæplega 20 ára gamallar vindmyllu sem stendur í Grímsey og grotnar niður. Raunvísindastofnun Háskólans gerði um 1985 tilraun með notkun vindorku til vatnshitunar í Grímsey.

Stofnunin hefur hins vegar ekki komið að málum myllunnar frá árinu 1986, að sögn Arnar Helgasonar, prófessors í eðlisfræði, sem umsjón hafði með tilrauninni. "Eins og málum er háttað þá myndi ég ekki syrgja það þótt hún hyrfi," segir Óttar Jóhannsson, oddviti í Grímsey. Hann telur ekki liggja fyrir hver beri ábyrgð á vindmyllunni. "Við höfum altént ekki neitt formlegt í höndunum um að Grímseyjarhreppur eigi þetta."

Óttar sagði annars skiptar skoðanir um vindmylluna úti í Grímsey. "Sumir vilja eiga hana sem minnisvarða en hún er hins vegar ekki til prýði eins og hún er." Örn Helgason segir að myllan hafi verið hönnuð og reist í kringum 1985, hugmyndin var að beisla vindorkuna í vatnshitaveitu.

Vindtúrbína knúði "vatnsbremsu" þar sem vatn var hitað upp með núningskrafti. "Þetta var gert þegar olíuverð var mjög hátt. Svo fór olíuverð hraðlækkandi og þá minnkaði áhuginn á þessu," sagði hann, en taldi þó ekki loku fyrir það skotið að hugmyndir í þessa veru gætu gengið í endurnýjun lífdaga nú þegar olíuverð er í hámarki.

Hagkvæmnismörkin sagði hann liggja við 23 til 27 dollara á tunnuna. "En það var ákveðið að halda þessu ekki áfram. Við skiluðum af okkur vindmyllunni til sveitarfélagsins sem hefði þá átt að getað hitað áfram þessi tvö hús sem voru tengd henni," sagði Örn, en bætti við að myllan hafi hins vegar bilað innan nokkurra mánaða.

Örn segist þeirrar skoðunar að áður en hagnýting vindorku í Grímsey sé íhuguð frekar beri að leita af sér allan grun um hvort jarðhita sé ekki að finna í eynni. "Vindorka er nefnilega frekar dýr. Að baki henni liggur öflug tækni sem kallar á mikið viðhald," sagði hann, en taldi þó að það hafi sýnt sig að vindorka væri samkeppnisfær við aðrar orkuleiðir. "Ef olíuverð helst í 40 dollurum áfram býst ég við að megi fara að líta á þetta í fullri alvöru aftur."

Þetta er sagan um eina vindmyllu í Grímsey.  Vindmyllur hafa gert sitt gagn á Íslandi og fjallað er um sögu þeirra á vef Veðurstofunnar.
https://www.vedur.is/media/vedurstofan/utgafa/hlidarefni/VindurOgVindorka_20121220.pdf

Vindur og vindorka
Ísland er vindasamt land. Vindur er meiri að vetri en að sumri og vindáttir ráðast af sólfarsvindum og landslagi auk þeirra veðrakerfa sem eiga leið nærri landinu. Í vindinum býr orka sem má nýta til raforkuframleiðslu. Á þessum vefsíðum er fjallað um vindafar á Íslandi með mat á vindauðlindinni í huga.

Menn hafa öldum saman nýtt þá orku sem býr í vindinum til þess að mala korn, dæla vatni og auðvelda sér verk. Beislun vindorkunnar á sér merkilega sögu á Íslandi. Á 19. öld voru reistar tvær vindmyllur í Reykjavík, önnur við Hólavelli, Suðurgötu 20, árið 1830 og hin á horni Bakarastígs, nú Bankastræti, og Þingholtsstrætis árið 1847, kölluð hollenska myllan (mynd 1). Báðar vindmyllurnar voru reistar af P. C. Knudtzon kaupmanni (1789-1864) og nýttar við mölun á rúgi (Árni Óla, 1952). Vindmyllurnar settu svip á Reykjavík uns þær voru rifnar, Hólavallamyllan um 1880 og hollenska myllan 1902. Vindmylla var byggð í Vigur 1840 og stendur enn. Einnig voru vindmyllur á þessum tíma í Skagafirði, á Raufarhöfn og víðar.

Með rafvæðingunni á 20. öld urðu litlar vindrafstöðvar algengar við bóndabæi, og á síðustu áratugum hafa litlar vindrafstöðvar verið notaðar til að framleiða rafmagn fyrir sumarhús og tæki, s.s. veðurstöðvar.

Það sem vekur arhygli er að engin vindmylla frá fyrri tíð er til hvað þá í nothæfu ástandi. Á Seyðisfirði er vatnsaflsvirkjun enn til.

Fjarðarselsvirkjun í Seyðisfirði er elsta starfandi virkjunin á Íslandi; stofnsett 1913 og er enn lítt breytt frá upphafi. Hún er ein af þremur til fjórum virkjunum sem mörkuðu afgerandi tímamót á öldinni sem leið en hún var meðal annars fyrsta riðstraumsvirkjunin og frá henni var lagður fyrsti háspennustrengurinn. Aukinheldur var Fjarðarselsvirkjun aflstöð fyrstu bæjarveitunnar.

Mikill uppgangur var í atvinnulífi á Seyðisfirði um aldamótin 1900 og íbúafjölgun hröð. Stafaði það meðal annars af umsvifum kaupmanna sem höfðu mikil viðskipti við bændur á Fljótsdalshéraði en einnig höfðu norskir síldveiðimenn komið sér þar upp bækistöðvum og voru með ýmis umsvif. Bæjarfélagið var vel statt fjárhagslega og var fyrst til að hrinda af stað ýmsum framfaramálum. Meðal annars var þar lögð fyrsta vatnsveita í kaupstað á Íslandi árið 1906.
Fjarðará kemur af Fjarðarheiði. Að austanverðu er heiðin brött og fellur áin þar í mörgum fallegum fossum. Þegar niður á undirlendið kemur rennur hún um 2 km til sjávar í gegnum kaupstaðinn. Snemma var farið að líta til Fjarðarár til virkjunar og árið 1907 var leitað eftir tilboðum erlendis frá í virkjun til lýsingar fyrir Seyðisfjarðarkaupstað. Tilboð barst frá Kaupmannahöfn en bæjarstjórninni þótti það of hátt. Raflýsing yrði tvöfalt dýrari en olíulýsingin sem var fyrir. Var málinu því skotið á frest. Rúmlega fjórum árum síðar, 1912, barst tilboð í virkjun Fjarðarár sem fallist var á. Var það frá þýska fyrirtækinu Siemens & Schuckert.

https://vatnsidnadur.net/2022/02/02/fjardarselsvirkjun-i-seydisfirdi-elsta-starfandi-virkjunin-a-islandi/ 

Nokkrar öflugar vindmyllur hafa risið og gnæft yfir landi og lýð, fáum til yndisauka. Lítið lán hefur fylgt þeim sem veðjað hafa á vindorkuna og lítil reisn yfir þeim rekstri.

VATNSIÐNAÐUR - Nóvember 2015
https://vatnsidnadur.net/2015/11/24/fyrsta-vind%C2%ADmyll%C2%ADan-sem-tengd-var-vid-landsnetid-er-kom%C2%ADin-upp-i-fjorda-sinn/

Vindraf­stöðin í Belgs­holti er kom­in upp í fjórða skipti og starfar nú eðli­lega, eft­ir því sem vind­ur­inn í Mela­sveit gef­ur til­efni til.

Har­ald­ur Magnús­son, bóndi í Belgs­holti, reisti vind­myllu í júlí 2012 og var það fyrsta vind­myll­an hér á landi sem tengd var við landsnetið. Síðar hafa mun stærri vind­myll­ur verið tengd­ar við kerfið, í Búr­felli og Þykkvabæ.

Vind­myll­an hef­ur skemmst þris­var, meðal ann­ars vegna galla í hönn­un og smíði, og hef­ur Har­ald­ur eytt mikl­um tíma og fjár­mun­um í að út­búa hana sem best. „Allt er þegar þrennt er,“ sagði Har­ald­ur í maí á síðasta ári þegar hann kom vindraf­stöðinni af stað í þriðja skipti.

Vindmylla þessi virðist starfrækt ennþá.

Vísir Seftember 2022 
https://www.visir.is/g/20222313848d
Tvær vindmyllur hafa staðið við Þykkvabæ í tæpan áratug en þær eyðilögðust báðar í bruna, önnur árið 2017 og hin um síðustu áramót. Önnur þeirra var sprengd niður af sprengjusveit Landhelgisgæslunnar 4. janúar síðastliðinn og eins og margir muna gekk það einstaklega illa. Sex tilraunum og átta klukkustundum síðar tókst sprengjusveitinni að fella mylluna.

Vindmylla sem eftir stóð í Þykkvabæ var felld nú á fjórða tímanum í dag, en hún var óstarfhæf eftir bruna fyrir nokkru. 

RÚV september 2022
https://www.ruv.is/frett/2022/09/20/vindmyllan-i-thykkvabae-fallin-an-sprenginga

Margir muna eflaust eftir því þegar illa gekk að fella vindmyllu fyrirtækisins Háblæs í ársbyrjun, en alls þurfti sex sprengingar til þess að fella hana. Í þetta sinn var Hringrás fengin til verksins og var farið allt öðruvísi að en í janúar.

„Við notum bara gastæki, eða logsuðutæki og við bara logskerum eftir kúnstarinnar reglum svona fláa í rörið, þannig að það falli alveg örugglega í rétta átt,“ sagði Ingvar Jóel Ingvarsson, starfsmaður Hringrásar til 40 ára, um það hvernig fella átti mylluna.

DV Nóvember 2022
https://www.dv.is/eyjan/2022/11/01/rumlega-308-milljon-krona-gjaldthrot-vindmyllufyrirtaekis-steingrims/

 

Skiptum er lokið í þrotabúi raforkufyrirtækisins Biokraft ehf. Lýstar kröfur í búið voru 308.018.303 krónur en upp í þær var úthlutað rúmum 80,2 milljónum króna. Búskröfur greiddust að fullu, samtals að fjárhæð kr. 2.328.987. Upp í veðkröfur ráðstafaðist kr. 35.000.000. Upp í almennar kröfur greiddust kr. 42.932.460.

 

Rekstur fyrirtækisins snerist um framleiðslurafmagns í gegnum vindmyllur í Þykkvabæ í Rangárþingi ytra. Fyrirtækið gangsetti tvær vindmyllur í Þykkvabæ í júlí 2014 sem voru skömmu síðar tengdar inn á landsnetið. Um var að ræða 74,5 metra háar notaðar vindmyllur frá Þýskalandi. Heildarafl beggja mylla var uppá 1,2 megavött og árleg framleiðslugeta þeirra var á bilinu 4-4,5 gígavött.

Í júlí 2017 kviknaði í annarri vind­myllunni og eyði­lagðist hún í brunanum. Stuttu síðar bilaði hin vind­myllan og hætti að fram­leiða raf­magn. Stein­grímur Er­lings­son, eig­andi Bio­kraft, greindi frá því skömmu síðar að fyrir­tækið hefði keypt nýjar og hærri vind­myllur og að hann vildi setja þær upp. Það fékk hann hins vegar ekki í gegn vegna and­stöðu íbúa og sveitar­fé­lags Rang­ár­þings ytra.

Félagið var svo að lokum úrskurðað gjaldþrota í mars 2019.

Aðgerðir hófust um klukkan tvö, og nú um klukkan hálf fjögur var búið að fella mylluna.

Hver er ástæðan fyrir þessu brambolti og hvernig tekst þessum einstaklingum að fá fjármagn í þessi vafasömu tilraunaverkefni? 

Er verið að nota opinbert fé í þessa tilraunastarfsemi?

https://www.bbl.is/skodun/lesendabasinn/hid-skituga-leyndarmal-vindorkuidnadarins

 

 

 

Er eðlilegt að mygla sé í 24 skólum í Reykjavík?

Október 2022
Alls hef­ur fund­ist mygla í 24 grunn- og leik­skól­um á höfuðborg­ar­svæðinu. Þar af eru 14 leik­skól­ar og 10 grunn­skól­ar. Þá hafa fimm skól­ar þurft að flytja starf­semi sína annað og fljót­lega bæt­ast tveir við.
Flest eru myglu­til­fell­in í Laug­ar­daln­um, alls sjö. Þá eru slík­ar skemmd­ir í fimm skól­um í Vest­ur­bæ, fjór­um í Há­leit­is- og Bú­staðahverfi og fjór­um í Árbæ og Norðlinga­holti. Loks eru þrír skól­ar í Miðborg og einn í Breiðholti.
Þetta kem­ur fram í sam­an­tekt frá um­hverf­is- og skipu­lags­sviði Reykja­vík­ur­borg­ar um staðfest til­felli myglu í grunn- og leik­skól­um borg­ar­inn­ar.

https://www.mbl.is/frettir/innlent/2022/10/20/mygla_i_24_skolum_i_reykjavik/ 

Það má ekki líta svo á að þetta vandamál sé einskorðað við höfuðborgasvæðið, öðru nær, það herjar á byggingar um land allt.

Hvers vegna eru þessi vandamál lítt þekkt í hundrað ára gömlum innfluttum húsum?  Hús sem voru með lélega einangrun og ekki alltof þétt.

Er það einmitt málið, það er ekki verið að vinna með efnin í húsunum né veðurfar.  Það er verið að fylgja tískustraumum í meðferð byggingarefna, sem ekki er komin næg reynsla á miðað við íslenskt veðurfar.

Flöt þök hafa oftar verið til vandræða en ris.  Það er samt verið að byggja skip og flugvélar, sem sem halda vatni og því ætti að vera þekking til staðar að byggja hús sem ekki leka.  Auðvita er sú þekking til og því oftast um handvömm að ræða þegar hús leka og mygla, annað hvort í hönnun eða frágangi og stundum í hvorutveggju.

Þegar einhver kaupir hlut, sem ekki stenst uppgefna staðla, er varan gölluð og einver verður að sæta ábyrgð. 

Þegar kemur að byggingum vantar ekki reglugerðir, kröfur og eftirlit, sem kaupandi borgar ríflega fyrir.  Sumar byggingar samtímans endast svipað og torfbæir forfeðra okkar, sem ekki þurftu byggingarleyfi, arkitekta-, burðarþols- og lagnateikningar.  Þeir þurftu ekki meistara að öllum stigum byggingarinnar, byggingastjóra né heilan hóp af opinberum eftirlitsglópum á meðan á verki stóð né grúppu af slíkum að verki loknu, til að óhætt mætti telja fyrir einhverja lifandi sál að taka sér bólfestu í því nýbyggðu húsi. 

Hvað veldur.
Einhverjir eru ekki að vinna vinnuna sína

Hver er samnefnarinn?
Skólarnir sem útskrifa arkitekta, verkfræðinga, tæknifræðinga og iðnaðarmenn.

Hver er ábyrgur?
Kerfið er búið að koma keðju ábyrgðarinnar þannig fyrir, að það virðist ekki nokkur séns að benda á þá sem bera ábyrgð á göllum bygginga. Þar getur hver og einn ávallt bent á einhvern annan og fljótlega fennir þar að auki í slóðina.  Eina leiðin er að minnka umfang sérfræðinnar og fækka sérfræðingunum og koma því inn í tryggingarnar að þær bæti skaða kaupenda og tryggingafélögin sækja svo á þá sem verða uppvísir að handvömm.  Allir sem eru að selja vinnu sína er gert að sýna fram á að þeir séu með gildar tryggingar.  Fljótlega mundi hismið verða skilið frá kjarnanum, hönnuðir og verktakar gætu ekki skreytt sig með tryggingum og fréttum mundu stórlega fækka í framhaldinu, um leka og myglu í hýbílum og opinberum byggingum.

Þeir sem ekki standa sig, verði gert að sæta þess að endurmennta sig hjá viðurkenndum þekkingarbanka hvernig koma eigi í veg fyrir raka- og mygluskemmdir.  Skólar sem verða uppvísir að útskrifa lélegt fagfólk í byggingariðnaði, - missi leyfi til útskrifta. 

Það er ekki í boði að setja á markað lélega "vöru" á fullu verði.  Það eru klárlega vörusvik. 

- O - O - O - O -  

Fljótlega verður á þessari síðu, fjallað um ótrúlega sóun fjármuna vegna opinberra framkvæmda ríkisins jafnt og sveitarfélaga.

Hver fór á taugum?

Viðtekin venja við útboð er að fá einhvern til að greiða ásættanlegt verð.  Oftast er klausa um að taka hvaða tilboði sem er eða hafna öllum.

Það sem vefst fyrir mér er:

Hvers vegna lá svona mikið á að selja einmitt á þessum tímapunkti?

Var meiri sjóðþurrð í ríkiskassanum en vanalega?

Voru "réttu" kaupendurnir að banka uppá núna?

Fyrir mér lítur þetta út sem háklassa einkavinagreiðasemi.  Það hentaði einhverjum ráðherra að selja akkúrat á þessum tímapunkti vegna þess að sá hafði fengið hint um að einkavinahópurinn væri einmitt núna með laust fjármagn til að leggja í bixið, - tilviljun. Varla.

 

Miklu fórnað fyrir erlenda aðila